Inleiding
Sinds medio 2022 heeft de ECB de beleidsrente fors verhoogd van -0,5% naar 4,0%. Dit om de fors gestegen inflatie onder controle te krijgen. De inflatie is inmiddels op de weg terug. De ECB heeft de rente weer verlaagd naar 2,5%.
Verwachting
De verwachting in de markt (en ook onze verwachting) is dat de ECB de rente de komende maanden zal verlagen naar 2,0%. Dat betekent dat rentes met een kortere looptijd deze beweging zullen volgen. Naarmate de looptijd langer is, bijvoorbeeld 3 jaar, dan worden andere ontwikkelingen, zoals groei- en inflatieverwachting, belangrijker. Op dat gebied speelt er op dit moment veel. De onzekerheid is dan ook erg groot.
Ontwikkelingen die invloed hebben op de lange rente
De volgende ontwikkelingen zijn van invloed op de lange rente en kunnen ook van invloed zijn op de stappen die de ECB neemt:
Handelsoorlog
Een handelsoorlog werkt remmend op de groei voor de eurozone. Amerikaanse handelstarieven op Europese goederen remmen de Europese export. Daarnaast zorgen Amerikaanse handelstarieven op Chinese goederen voor extra exportstromen van China naar Europa, om hun overproductie kwijt te raken. Een lagere groei betekent meer ruimte voor renteverlagingen door de ECB.
Als de EU reageert met importtarieven op Amerikaanse goederen, levert dat een hogere inflatie op. Dit blijft waarschijnlijk beperkt, omdat de invoer van Amerikaanse goederen niet al te groot is. Deze inflatie is van zeer tijdelijke aard. De ECB zal daardoor niet snel reageren op deze extra inflatie.
Overheidsuitgaven in de EU
De EU-voorzitter heeft het ReArm Europe plan gelanceerd. Daarmee wil de EU de komende jaren € 800 mld extra uitgeven aan defensie. De aanstaande Duitse regeringscoalitie wil op korte termijn een investeringsfonds oprichten van € 500 mld om de komende vier jaar te investeren in infrastructuur en defensie. Hiervoor wil deze nieuwe regering begrotingstekorten aangaan. Dit is nu grondwettelijk nog niet toegestaan.
Grotere overheidsuitgaven betekent in principe een hogere economische groei. Hierdoor heeft de ECB een beperkte ruimte voor renteverlagingen. Ook betekent het een grotere staatsschuld, waardoor de rentes met langere looptijden doorgaans ook stijgen. Dit zagen we de afgelopen dagen duidelijk in de markt.
Conclusie
Kortom: deze ontwikkelingen kunnen zowel een renteverhogend als een renteverlagend effect hebben. Ook verschilt de invloed op de korte en de lange rentetermijn. Dit hangt ervan af of de plannen bewaarheid worden en in welke mate.
Door de economie van de eurozone, die nog steeds zwak is en de geleidelijke daling van de inflatie in de eurozone, gaan we ervan uit dat de ECB de rente de komende maanden verlaagt naar 2,0%. De lange rente kan iets op lopen. Dit hebben we ook gezien in de eerste week van maart 2025. Deze verwachting is, zoveel moge duidelijk zijn, met erg veel onzekerheid omgeven.
